احتمال سقوط ۵۰۰ میلیون نفر به زیر خط فقر، انتظار کاهش سه درصدی در تولید، پیشبینی کاهش ۱۳ تا ۳۲ درصدی تجارت و برآورد افت ۳۰ تا ۴۰ درصدی سرمایهگذاری مستقیم خارجی تنها چند نمونه از آن چیزی است که کرونا بر سر اقتصاد جهان آورد. چشمانداز اقتصاد در یک سال و نیم آینده نیز چندان روشن نیست. با این حال، بهنظر میرسد دنیا در آستانه یک فرصت تاریخی برای انجام اصلاحات اقتصادی قرار دارد. برنامهریزی برای انجام تغییراتی که منجر به اصلاحات اقتصادی میشوند، معمولاً به یک امر تشریفاتی تبدیل میشوند. در واقع دنیا برای انجام این تغییرات و رسیدن به این اصلاحات، بیش از حد منتظر «زمان مناسب» بوده است.
با اینکه مسئله زمان در اجرای تصمیمات بسیار با اهمیت است، اما انگار هیچوقت این «زمان مناسب» از راه نمیرسد. کووید ۱۹ موجب شد با سوء آثار تعلل در اجرای تغییرات اصلاحی و منتظر ماندن برای زمان مناسب مواجه شده و با این واقعیت روبهرو شویم که دسترسی به خدمات درمانی، ابزارهای دیجیتال و تأمین اجتماعی با پیشروی همهگیری در شهرها و کشورها بهصورت ناخوشایندی نابرابر است.
آمادگی برای حالت نرمال جدید
در حال حاضر و پس از یک دوره نسبتاً طولانی پس از تعطیلات اجباری، کشورهای زیادی بهتدریج در حال آماده شدن برای بازگشایی اقتصادی و بازگشت به «حالت نرمال قبلی» هستند. حالت نرمال قبلی مسبب همه مشکلات قبلی بوده است. بههمین دلیل، بهنظر میرسد اکنون میتوانیم با ایجاد تغییرات و اعمال اصلاحاتی «حالت نرمال جدید» را بهوجود بیاوریم.
مجمع جهانی اقتصاد، در نظرسنجی از ۳۵۰ کارشناس، ریسکهایی را که طی ۱۸ ماه آینده با آن مواجه خواهیم شد، شناسایی و تحلیل کرده است و راهکارهایی را پیشروی سیاستگذاران و کسبوکارها قرار میدهد تا از این فرصت برای حرکت بهسوی یک نرمال جدید استفاده کنیم. در یک سال و نیم پیش رو، بیشترین ریسکی که جهان با آن روبهروست ریسکهای اقتصادی است. رکود جهانی بلندمدت، ادغام صنعتی، شکست صنایع در بازسازی و بهبود خود و همچنین اختلال در چرخه توزیع، در صدر فهرست ریسکهای اقتصادی قرار دارند.
ما در یک بحران بهداشتی قرار داریم که همزمان یک بحران اقتصادی هم هست و با بحران انرژی ترکیب شده. به این شرایط بحران انسانی در اقتصادهای نوظهور و چالشهای چندگانهای را اضافه کنید که ریسکهای ژئوپلیتیک را نیز تشدید میکنند. با این حال، حتی در این شرایط نیز میتوان تصمیماتی گرفت که پیامدهای بلندمدتی را به دنبال دارند.
در کنار این موارد، اختلالات ژئوپلیتیکی که به دلیل ایجاد محدودیت در تحرک مردم و نیز کالاها ایجاد شده است، کسبوکارها را با اشکال مواجه میکنند. این نگرانیها و نیز احتمال بروز یک همهگیری دیگر، افزایش جرایم سایبری و از کار افتادن زیرساختهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و شبکه، منجر میشود چشمانداز بدبینانهای نسبت به آینده ایجاد شود.
یکی از مسائلی که در زمان دست و پنجه نرم کردن با یک بحران جهانی در حد و اندازهای کووید ۱۹ رخ میدهد، نادیده گرفتن ریسکهای موجود فعلی و بهطور خاص، کاهش فعالیتهایی است که پایداری جهان را با ریسک مواجه میکنند. فعالیتهای که در زمینه انطباق با تغییرات اقلیمی و کاهش آن انجام میشوند، از جمله این موارد هستند.
اقتصاد غیر تماسی و ریسک امنیت سایبری
در حالی که کشورها دوباره از بین یک بحران بهداشتی سر بر میآورند و اقتصادشان را مجدد به کار میاندازند، تغییراتی هم در حال وقوع است. رفتارهای کاری، تردد، ارتباطات و مصرف در حال تغییر است. بههمین دلیل ممکن است کسب و کارها در دوران بهبود، با سهولت بیشتری بتوانند فرصتهای سرمایهگذاری را پیدا کنند که کربن کمتر و پایداری بیشتر را تضمین میکند. این میتواند جامعه را قادر سازد تا با سازگاری و مسئولیتپذیری بیشتری برای یک بازگشت پاکتر و سبزتر و توسعه همراه با رشد پایدار تلاش کنند.
تکنولوژی نیز در این مدت بهعنوان نقطه مرکزی ارتباط مردم، شرکتها و دولتها برای مدیریت بحران کووید ۱۹ تبدیل شد. این موضوع منجر شده است چالشهایی در رابطه بین تکنولوژی و حکمرانی ایجاد شود. سوءظن و سوءاستفاده از تکنولوژی میتواند اثر نامطلوب بلندمدتی برای جامعه بهجا بگذارد. با شیوع کووید ۱۹، مرزهای جغرافیایی دوباره پررنگ شدند، اما تکنولوژی اجازه میدهد به دنیایی بازگردیم که بیش از پیش جهانیسازی شده است.
تکنولوژی کمک میکند اقتصاد «غیر تماسی» داشته باشیم. به کمک اپلیکیشنها میتوانیم پزشکی از راه دور، خردهفروشی آنلاین و روشهای تحویل با رعایت فاصله اجتماعی را مورد استفاده قرار دهیم. کسبوکارهای جدید و فرصتهای شغلی تازهای در این بخشها ساخته میشود، اما وابستگی بیشتر به تکنولوژی بهطور همزمان ریسک امنیت سایبری را نیز افزایش میدهد.
حال که با شرایط حاضر آشنا شدیم، زمان بررسی پیشنهادهای سیاستی است. در دوره نااطمینانی بزرگ، تصمیماتی توسط دولتها و کسبوکارها گرفته میشود که ریسکها و فرصتهای آن در آینده مشخص میشوند. این تصمیمها در واقع پاسخ به سؤالات و چالشهایی هستند که در ادامه میآیند.
توصیههایی برای چابکی کسبوکارها در بازگشایی پس از کرونا
کش و قوس بین بازگشت به کار و محافظت از نیروی کار، مشتریان و جامعه چگونه مدیریت شود؟ کسبوکار شما در حالی که ساختارهای صنعتی و موقعیتهای رقابتی در حال تغییر است، چگونه نهتنها برای بقا بلکه برای یک حضور قدرتمندتر تلاش میکند؟ چگونه میتوانید تعهدات خود در زمینه توسعه پایدار و گذار به دورهای با کربن کمتر را با سرعت بیشتری اجرایی کنید؟ رفتار مصرفکننده در بخشی که کسبوکارتان در آن قرار دارد، چه تغییری خواهد کرد و چه تأثیری بر روش کار شما خواهد داشت؟
علاوه بر اینها، موارد بیشتری برای توجه مدیران ریسک و مدیران کسبوکارها وجود دارد. در واقع با وجود تمام فعالیتهای مدیریت ریسکی که برای حمایت از کارکنان و مشتریان و بهعنوان واکنش فوری به بحران طراحی شد، توصیههای دیگری نیز وجود دارد که کمک میکند با نااطمینانی آینده، مواجه شویم.
یکی از این موارد، مدلسازی و تحلیل سناریو است که میتواند با سناریوسازی اقتصادی در رابطه با کووید ۱۹، طیف وسیعی از حالات ممکن را درباره کشف آینده و واکنشدهی سریع، شناسایی کند. سناریوسازی بر اساس مدلهای ریسک موجود و درک پیامدهایی که نرخهای ریسک متفاوت در تجارت، عملیاتی، اعتباری و بازار ایجاد میکنند نیز قابل اجراست.
تصمیم دیگر مدیران میتواند تقسیم نیروها به دو گروه باشد. تقسیم وظایف این دو تیم چگونه انجام میشود؟ یک تیم، روی پیامدهای فوری کووید ۱۹ کار میکند و بر بازگرداندن کسب و کار تمرکز میکند و تیم دیگر با استفاده از درسهای گذشته، آینده را ترسیم میکند یعنی فرصتهای جدید فضای رقابتی و تغییرات رفتار مشتریان را مورد مطالعه قرار میدهد.
مدیران باید اطمینان حاصل کنند که اقدامات لازم برای حفاظت از داراییهای فیزیکی و سایر داراییهایی که در حال حاضر یا از آنها استفاده نمیشود یا بهمنظور دیگری در حال استفاده هستند، در دستور کار قرار گرفته است. این موضوع کمک میکند با از سرگیری عادی فعالیتها، امکان راهاندازی سریع کسبوکار اصلی فراهم شود.
نظر شما